Chi tiết về cuộc sống của Samoyed ở bán đảo Yamal (Siberia)

Ai cũng biết Samoyed đến từ vùng đất Siberia lạnh giá. Nhưng có lẽ chưa chắc bạn đã biết cuộc sống trong quá khứ của chúng như thế nào. Hãy cùng Siêu Pet ngược dòng lịch sử tìm hiểu về cuộc sống của Samoyed tại quê hương của chúng – Bán đảo Yamal.

Sơ lược về lịch sử bán đảo Yamal (Siberia)

Yamal là tên một bán đảo thuộc huyện Yamal-Nenets nằm ở phía Tây Bắc Siberia nước Nga. Nơi đây có chiều dài khoảng 700km, phần lớn phía Tây giáp biển Kara và Vịnh Baydarskaya, phía Đông giáp vịnh Ob. Bán đảo gồm chủ yếu là các tầng đất đóng băng vĩnh cửu, địa chất kiến tạo tương đối trẻ, chưa đến 10 000 năm tuổi. Theo tiếng địa phương, tên gọi của vùng đất lạnh giá này có nghĩa là: "Tận cùng của trái đất".

Bán đảo Yamal (màu đỏ)

Bán đảo Yamal là nơi có truyền thống chăn nuôi tuần lộc và là nơi ở của vô số loài chim di cư. Samoyed cũng chính là một thành viên không thể thiếu tại vùng cực bắc lạnh giá này.

Chó Samoyed còn được gọi là Nenets Deer Herding Laika

Những người du mục sống ở khu vực Ural Bắc Cực và Bán đảo Yamal tự gọi mình là Nenets. Trong ngôn ngữ của họ, từ này có nghĩa là “con người”. Thời Liên Xô cũ, những người này được gọi là Samoyede (Samoyeds) – tiếng Nga có nghĩa là những người ăn thịt người.

Những Samoyed trắng tinh vốn là chó kéo xe trượt tuyết của Nga

Người Nga dùng từ Laika trong tên tất cả các loại cảnh khuyển phía Bắc có mõm nhọn, tai dựng và lông trong mờ. Laika cũng là tên thường được đặt cho những chú chó lai được nuôi trong nhà. Chú cún đầu tiên cùng phi thuyền Nga khám phá không gian cũng có tên riêng là “Laika”. Tuy nhiên, bé không thuộc giống Samoyed.

Bởi những điều trên, đồng thời do thuật ngữ “Samoyede” có phần hơi xúc phạm nên từ “Nenets” được sử dụng nhiều hơn tại Nga. Trong tiếng Nga, giống cảnh khuyển Samoyed của thổ dân Nentsy được gọi là Nenets Deer Herding Laika.

Tại Mỹ và châu Âu, khi nhắc đến giống chó của người Nenets (cũng chính là người Samoyede) người ta sử dụng cái tên Samoyed nhiều hơn.

Thời kỳ Samoyed chưa được trọng dụng

Đầu thế kỷ 20, người Nga hầu như không mấy chú ý đến những chú chó của thổ dân miền Bắc đang sinh sống trên đất nước. Những chú cún thuần chủng ở địa phương (như Samoyed) cũng như tất cả các giống chó ngoại, chó lai… đều được sử dụng để kéo xe trượt tuyết.

Người ta từng dùng rất nhiều giống chó kéo xe khác nhau và không mấy coi trọng Samoyed

Theo kết quả điều tra diễn ra vào năm 1926-1927, số lượng chó kéo xe tại vùng Cực Bắc (Nga) là 54 483. Cũng chính trong thời gian này, ý tưởng về việc thiết lập giống chó kéo xe và chăn tuần lộc đã được thảo luận. Tuy nhiên, điều này chưa được triển khai bởi nhiều người tin rằng máy móc sẽ thay sức động vật.

Người ta muốn thay thế chó kéo xe bằng các loại xe có động cơ. Bởi vậy, họ thẳng tay ra lệnh bắn những người bạn từng đồng hành với mình. Tại nhiều nơi trên khắp Bắc Nga, những hành động hết sức tàn bạo đã diễn ra. Những chú cún bị trói vào cột và xử bắn. May mắn thay, việc tàn nhẫn này không thể thực hiện ở khắp nơi, nhất là tại những nơi thuộc lãnh thổ phía nam.

Khi chó kéo xe dần được chú ý hơn

Sau Thế chiến II, các trại lao động, các khu công nghiệp ở vùng Cực Bắc nước Nga ngày càng phát triển, những chú chó thổ dân còn sót lại bị đe dọa bởi con người cũng như các giống ngoại. Trong số các giống cảnh khuyển nhập khẩu, Becgie Đức, Irish Setter và Spaniel là phổ biến nhất.

Những chú cún bản địa như Samoyed sống khoẻ và thích nghi với thời tiết tốt hơn

Becgie Đức thuần chủng tuy được đánh giá cao nhưng không thật sự thích ứng với công việc kéo xe trượt tuyết. Sau một ngày kéo xe, chúng cần nghỉ ngơi vài ngày. Ngoài ra, môi trường khắc nghiệt ngay cả trong mùa hè với muỗi và ruồi đen cũng khiến chó ngoại khó thích nghi hơn. Ngược lại, những chú cún bản địa, chó lai lại thich nghi khá tốt.

Vào tháng 6 và 7 là lúc lượng muỗi sống tại lãnh nguyên Yamal đạt mức cao nhất: Mỗi inch vuông có thể có đến 70 – 80 con muỗi. Những chú cún bản địa như Samoyed thích nghi bằng cách đào một lỗ ven bờ sông và nằm trong đó để tránh muỗi.

Từ những năm 1961 tại lãnh nguyên Yamal, cảnh khuyển đã trở thành vật nuôi hết sức phổ biến. Tại các vùng ven thành phố, hầu hết các chú chó đều mang đặc điểm của một số giống chó ngoại như: Da nhăn, tai rủ, ngực rộng ngang bè, chân ngắn, lông lượn sóng và màu lông phong phú. Người ta không mấy quan tâm nên khai thác loại cảnh khuyển nào để kéo xe trượt tuyết.

Mô tả về những chú chó của thổ dân Nentsy thời xưa

Dáng người và bộ lông

Samoyed sở hữu chiều cao, cân nặng từ nhỏ đến trung bình và lớn. Trọng lượng của một chú cún trong phạm vi từ 30 đến 60 pounds (khoảng 14-28 kg).

Samoyed thời xưa cũng khá giống với ngày nay

Samoyed xưa và nay sở hữu vẻ ngoài tương đồng nhau: Cùng có bộ lông dài. Tuy nhiên, kích thước và màu sắc có nhiều khác biệt. Bộ lông xù xì dày 2 lớp giúp chúng chống lại cái lạnh khắc nghiệt ở Siberia. Lớp lông len này giữ nguyên độ dày trong mùa hè, giúp cún thoải mái dù trời nóng hay lạnh. Độ dày, chiều dài, độ thẳng của lông ngăn cho tuyết không bám dính.

Cuối tháng 6, lãnh nguyên Yamal được cây cối phủ xanh, nền đất vẫn còn những đám tuyết đang tan chảy. Tuy nhiên, ban đêm ở đây xuất hiện rất nhiều muỗi và ruồi đen nên có nhiều lông tránh muỗi là cần thiết.

Lông của cún chủ yếu màu bánh quy, trắng hoặc trắng với mảng đen và đen hoàn toàn. Cún lông trắng và lông màu bánh quy có mũi nâu. Người bản địa không bao giờ chải lông Samoyed. Vào tháng sáu, lông chúng rụng rất nhiều. Lông cũ và mới bện vào nhau như những tấm thảm bông lơ lửng trên cơ thể.

Phần đầu

Đầu của Samoyed có hình nêm và tai hình tam giác. Những chú cún lớn có hộp sọ bằng phẳng phía trước, cũng có những chú sọ hơi tròn và mõm dài. Những con mõm lớn hộp sọ đầy hơn. Những con nhỏ mõm ngắn hộp sọ và có xu hướng hơi vòm.

Răng của Samoyed khá to, khỏe, đều nhau và có răng nanh. Mắt của chúng có màu nâu, hình quả hạnh. Kích thước tai của Samoyed thuộc vào loại trung bình và luôn dựng đứng, nếu không cún dễ bị thương. Phần cổ của cún khá khỏe và có chiều dài trung bình. Tuy nhiên, bạn có thể thấy chúng hơi ngắn vì bị lông che khuất.

Thân hình và đuôi

Cơ thể của Samoyed khá cân đối, không mỡ thừa, nhiều cơ bắp nhưng không quá cường tráng. Những chú chó tuyết này sở hữu phần ngực sâu, hẹp, phần bụng thon.

Thân hình & đuôi của Sam

Samoyed có đôi chân dài, chân sau góc cạnh. Bàn chân chúng không giống chân mèo hay thỏ, có dáng kéo dài với các ngón chân cong thuôn, phần móng cứng.

Đuôi của cún uốn cong hình liềm, cao và nằm phía sau lưng.

Bạn có thể xem thêm thông tin về Samoyed qua bài viết: "Tìm Hiểu Về Giống Chó Samoyed | Tính Cách & Kinh Nghiệm Nuôi"

Sinh sản

Theo nghiên cứu của Siêu Pet, Samoyed cái sinh con hai lần mỗi năm và không cố định mùa nào. Số cún con đẻ mỗi lứa từ 3 đến 7 con. Nếu cún mẹ sinh con vào mùa xuân hoặc hè, chúng có thể tự sinh và chăm sóc cún con mà không cần đến sự can thiệp của con người.

Samoyed sinh sản vào mùa đông cần chăm sóc kỹ càng

Tuy nhiên, nếu việc sinh nở diễn ra vào giữa mùa đông, cả cún mẹ và cún con đều cần được nuôi trong điều kiện ấm áp.

Để tìm hiểu về quá trình chăm sóc Samoyed sinh sản và cún 2 tháng tuổi, bạn đọc có thể tham khảo bài viết: "Hướng dẫn cách chăm sóc Samoyed 2 tháng tuổi"

Tiếng sủa

Giống cảnh khuyển của người Nenets có tiếng sủa rất lớn. Chúng sủa khá thường xuyên khi bị kích thích, lúc chăn nai hoặc chơi đùa. Chúng luôn sủa khi gặp một người lạ hoặc bắt gặp một con vật nào đang tiến vào lãnh thổ.

Để kiểm soát tiếng sủa của Samoyed, bạn đọc có thể tham khảo bài viết: "Những bí quyết giúp Samoyed không sủa quá nhiều"

Người Nenets đối xử với chó thế nào?

Gần khu vực Salekhard và Labytnangy, người ta có thể nhìn thấy cảnh khuyển ở khắp mọi nơi. Đa số những chú cún này làm nhiệm vụ kéo xe trượt tuyết vào mùa đông; mùa hè, chúng được phép đi lang thang tự do.

Samoyed sống cùng thổ dân

Do đó, những chú cún này không được cho ăn thường xuyên và luôn phải tự tìm thức ăn. Chúng đuổi theo bất cứ thứ gì có thể liệt vào danh sách đồ ăn. Con mồi điển hình của chúng là chuột lemming, chuột đồng và các loài gặm nhấm khác. Cáo Bắc Cực, thỏ Bắc Cực cũng là những loại vật bị truy đuổi và đôi khi trở thành bữa ăn của những chú chó tuyết.

Trong khi đó, người Nenets đối xử rất tốt với những chú cún Samoyed của họ. Một gia đình thường nuôi từ 1 – 5 chú cún. Họ cho chúng sống trong lều có hình nón dựng từ cột gỗ và da hươu.

Trong bữa ăn, những chú cún ngồi quây thành vòng tròn sau lưng chủ. Thỉnh thoảng, họ ném xương hoặc cá ra phía sau chúng. Các chú cún có thể chiến đấu để giành phần ăn ngay trong lều. Những người dân chỉ cười lớn và không can thiệp. Ban đêm, Samoyed được phép ở và ngủ với người để cùng giữ ấm cho nhau.

Người Nenets đánh giá cao sự đồng hành của Samoyed. Tuy vậy, họ sẵn sàng tặng cún hoặc đổi lấy một chai vodka. Cuộc sống dù khó khăn đến đâu đi nữa, người bản địa hầu như không bao giờ giết thịt chó.

Chế độ ăn

Người Nenets và những người bản xứ khác sử dụng phương pháp bảo quản cá theo cách riêng. Cá nguyên con tươi sống, không cần bỏ ruột, lột da, được đặt trong một cái hố trầm tích từ băng vĩnh cửu. Các lớp cá ướp xen kẽ với một lớp muối và một lớp cỏ cói cho đầy hố.

Thức ăn cho Samoyed

Sau đó, họ phủ lên trên đất và băng. Lượng muối được sử dụng rất ít hoặc không sử dụng. Sau một thời gian lưu trữ, cá có mùi khá mạnh, phần thịt dễ dàng tách khỏi xương. Cả người và cảnh khuyển cùng ăn món cá này. Sức khoẻ tốt của những người dân nơi đây cùng sự năng động của Samoyed chứng minh dinh dưỡng đặc biệt của cá.

Truyền thống bảo quản cá này đã kéo dài hàng trăm năm. Mùa đông và hè, người ta nuôi cảnh khuyển bằng thức ăn thừa mỗi bữa. Khi cún tham gia vào những công việc nặng nhọc như kéo xe, chúng được ăn thịt tuần lộc hoặc thịt cá voi nấu với nước xốt và nhiều loại cá.

Bạn có thể xem thêm thông tin về chế độ ăn uống của Samoyed qua bài viết: "Chó Samoyed ăn gì? Cách chọn thực đơn dinh dưỡng cho chó Samoyed"

Quan hệ với con người

Samoyed thân thiện với mọi người, luôn vẫy đuôi chào đón du khách. Tuy nhiên, Samoyed luôn sủa khi phát hiện người lạ tiếp cận vùng lãnh thổ mà chúng trông giữ.

Quan hệ với động vật khác

Samoyed thiết lập mối quan hệ phân cấp và có thể sống chung với nhiều động vật. Tuy nhiên, những con cùng nhà có thể chiến đấu cạnh tranh sự thống trị với nhau. Samoyed khi đã được đào tạo sẽ sống hòa bình với động vật khác. Tuy nhiên, những con dê, bò, mèo do những người định cư mang đến vẫn có thể bị giết hại.

Samoyed đang giúp chủ chăn tuần lộc

Công việc

Chăn tuần lộc

Trong khu vực Bắc Cực Ural, bán đảo Yamal và xa hơn, những chú chó bản địa ở bờ biển phía đông tương tự như Samoyed được sử dụng để chăn tuần lộc. Chúng giúp giữ đàn hươu đứng cạnh nhau không bị phân tán. Vào mùa đông, cún giúp kéo xe đi đường và tìm tuần lộc bị mất.

Samoyed chăn tuần lộc

Khi tìm thấy con tuần lộc đi lạc của gia đình, Samoyed kiên cường đưa chúng về nhà. Đôi khi nhịn đói vài ngày liền để bảo vệ con vật. Vừa đi, chúng sẽ vừa sủa để báo hiệu cho chủ nhân vị trí của mình. Sức chịu đựng, sự can đảm và quyết tâm của những anh bạn này thật tuyệt vời.

Săn bắn

Một công việc khác nữa của Samoyed là tham gia những chuyến săn bắn. Trong các cuộc đi săn, những chú cún hoạt động như chiếc máy tìm kiếm, phát hiện con mồi và sủa báo hiệu. Mặc dù có bộ lông dài, một số bé cún được đào tạo và làm tốt những việc như chăn lùa vịt tại các ao. Chúng không ngần ngại bơi lội trong làn nước có nhiệt độ thấp.

Chó kéo xe

Trong khu vực Ural và lãnh nguyên Yamal nơi đồng cỏ địa y phát triển, tuần lộc là loài chiếm đa số. Xa hơn về phía bắc, tại vùng lãnh nguyên Bắc Cực, nơi không có những cánh đồng địa y làm thức ăn cho tuần lộc, những chú cún Samoyed là lực lượng chính tham gia kéo xe trượt tuyết.

Công việc được biết đến nhiều nhất của Samoyed là kéo xe

Vào mùa đông, Samoyed thường phải canh gác tuần lộc ngoài trời. Những chú cún này phải làm việc trong điều kiện bão tuyết hoặc mưa khắc nghiệt. Tuy nhiên sức khoẻ và khả năng vốn có đã giúp chúng hoàn thành xuất sắc công việc này.

Xem thêm: "Giống Chó Samoyed Giá Bao Nhiêu Tiền?"

Lời kết

Trên đây là những thông tin về cuộc sống của Samoyed tại bán đảo Yamal. Mọi câu hỏi về cảnh khuyển nói chung và Samoyed nói riêng, các bạn có thể để lại bình luận hoặc liên hệ với Sieupet.com để được giải đáp nhanh nhất.

Đánh giá 5* nếu bạn thấy thông tin trên là hữu ích.

Nguồn: https://sieupet.com/samoyed-o-ban-dao-yamal-siberi.html